Stephen Bonsal
amerykański dziennikarz, pisarz i dyplomata, osobisty tłumacz prezydenta USA Woodrowa Wilsona podczas paryskiej konferencji pokojowej
Lobbyści
Zachodni rzecznicy polskiej niepodległości
Strona poświęcona ludziom Zachodu – dyplomatom, politykom, dziennikarzom, naukowcom, biznesmenom, wojskowym – którzy wnieśli wkład w powstanie II Rzeczpospolitej.
Przewiń do sylwetekSylwetki
Isaiah Bowman
amerykański geograf, doradca prezydenta Wilsona podczas paryskiej konferencji pokojowej
Archibald Cary Coolidge
amerykański historyk, wykładowca na Uniwersytecie Harvarda, znawca dziejów Europy Wschodniej
Hugh Gibson
amerykański dyplomata, uczestnik akcji humanitarnych Herberta Hoovera
Arthur Lehman Goodhart
amerykański prawnik, radca prawny misji Henry’ego Morgenthau
Anson Conger Goodyear
amerykański biznesmen, członek zespołu ekspertów Amerykańskiej Administracji Pomocy
William Remsburg Grove
amerykański wojskowy, współpracownik Herberta Hoovera w działaniach pomocowych w ramach Amerykańskiej Misji Żywnościowej
James Wycliffe Headlam-Morley
brytyjski historyk i urzędnik państwowy, doradca Ministerstwa Spraw Zagranicznych
Herbert Clark Hoover
amerykański przedsiębiorca, dyrektor Amerykańskiej Administracji Pomocy
Edward Mandell House
amerykański polityk, bliski doradca prezydenta Wilsona
Esme Howard
brytyjski dyplomata, członek Misji Międzysojuszniczej w Polsce
Vernon Lyman Kellogg
amerykański entomolog, kierownik misji do Polski w ramach Administracji Żywnościowej Stanów Zjednoczonych
Robert Lansing
amerykański prawnik i dyplomata, sekretarz stanu USA
Robert Howard Lord
amerykański historyk, członek Peace Inquiry Bureau – grupy doradców prezydenta Wilsona
David Hunter Miller
amerykański prawnik, urzędnik Departamentu Stanu, członek Peace Inquiry Bureau
Henry Morgenthau
amerykański prawnik, biznesmen i dyplomata, przewodniczący amerykańskiej misji badającej sytuację mniejszości żydowskiej w Polsce
William John Rose
kanadyjski badacz zagadnień narodowościowych, emisariusz Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego
James T. Shotwell
amerykański historyk, członek Peace Inquiry Bureau
Harry Wade
brytyjski wojskowy, członek misji towarzyszącej Ignacemu Janowi Paderewskiemu
Galeria
Kontekst
Sprawa polska na arenie międzynarodowej w przededniu I wojny światowej
Rok 1914 jest bez wątpienia datą przełomową w dziejach Europy i Polski, wyznacza bowiem początek Wielkiej Wojny, która miała wstrząsnąć fundamentami cywilizacji białego człowieka, skierować…
Czytaj więcejZachodni rzecznicy polskiej niepodległości
Niepodległość Polski w 1918 roku została przez Polaków wywalczona i została im ofiarowana. Innymi słowy – była unikalnym zbiegiem okoliczności o charakterze zarówno wewnętrznym, jak i zewnętrznym.
Czytaj więcej
Rozmowa
Rola Amerykanów w odzyskaniu przez Polskę niepodległości
44:49 min
O filmie „Pułkownik House” i książce „Lobbyści. Zachodni rzecznicy polskiej niepodległości” rozmawiają autor filmu Jacek Stawiski i redaktor książki dr Andrzej Turkowski. Panel prowadzi dr Michał Przeperski z Muzeum Historii Polski.
O książce
W latach 2018–21 Ośrodek KARTA realizował projekt badawczy, w ramach którego powstała dwutomowa publikacja Lobbyści. Zachodni rzecznicy polskiej niepodległości. Jest to wyjątkowy wybór tekstów zachodnich (głównie amerykańskich) polityków, dziennikarzy, biznesmenów i wojskowych, którzy wnieśli wkład w powstanie II Rzeczpospolitej. Prezentowali przychylne Polakom stanowisko w trakcie I wojny, podczas negocjacji pokojowych w Paryżu oraz w ramach wysiłków na rzecz opanowania powojennego kryzysu. W dwóch tomach znalazły się świadectwa ich działalności – fragmenty dzienników i wspomnień, po raz pierwszy publikowane w języku polskim.
Tom I – W Wersalu
gromadzi teksty z okresu 1914–19, głównie związane z paryską konferencją pokojową w 1919 roku. Kluczową postacią jest tu bliski doradca amerykańskiego prezydenta Woodrowa Wilsona Edward Mandell House.
Tom II – Raporty z Polski
zawiera zapisy ludzi Zachodu przebywających w Polsce w latach 1918–20. Znacząca ich część to uczestnicy działań pomocowych prowadzonych pod kierownictwem przyszłego prezydenta USA – Herberta Hoovera.